การพิจารณาแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับใหม่มีความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจ ภายหลังที่ประชุมคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมของรัฐสภา มีมติเสียงข้างมาก เห็นชอบให้มีเพียง “คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ” จำนวน 35 คน เป็นองค์กรเดียวในการจัดทำร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พร้อมตัดข้อเสนอที่ให้มี “สภาที่ปรึกษาการร่างรัฐธรรมนูญ” ที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชนออกจากร่างหลักของพรรคประชาชน โดยเปลี่ยนเป็น “คณะกรรมาธิการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน” จำนวน 35 คน ซึ่งรัฐสภาเป็นผู้แต่งตั้งแทน
สำหรับการพิจารณาครั้งนี้ ที่ประชุมกมธ.ได้พิจารณาเนื้อหาในมาตรา 256/1 ว่าด้วยองค์กรผู้จัดทำร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยใช้ร่างหลักของพรรคประชาชนเป็นกรอบการพิจารณา ตามมติรัฐสภาเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2568 และมีร่างของพรรคภูมิใจไทยประกอบการพิจารณา
ร่างของพรรคประชาชนเดิมเสนอให้มี กมธ.ยกร่างรัฐธรรมนูญ 35 คน มาจากการคัดเลือกโดยสมาชิกรัฐสภากลุ่มละ 20 คน จากผู้ผ่านเข้ารอบ 70 คน ซึ่งมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชนในระบบคล้ายบัญชีรายชื่อทั่วประเทศ หรือที่เรียกว่า “โมเดล 20 หยิบ 1” พร้อมให้มี สภาที่ปรึกษาการร่างรัฐธรรมนูญ 100 คน ที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรง ทำหน้าที่รวบรวมและสะท้อนความคิดเห็นจากประชาชนทั่วประเทศ
อย่างไรก็ตาม ที่ประชุมเสียงข้างมากมีมติไม่เห็นด้วยกับแนวทางให้มีสภาที่ปรึกษาฯ โดยให้เหตุผลว่าการเปิดให้ประชาชนเลือกตั้งอีกชุดหนึ่งอาจซ้ำซ้อนและไม่จำเป็น จึงเห็นชอบตามข้อเสนอของฝ่ายเสียงข้างมากที่ให้ปรับเปลี่ยนเป็น คณะกรรมาธิการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน ซึ่งรัฐสภาแต่งตั้งโดยตรงแทน
นายนรเศรษฐ์ ปรัชญากร สมาชิกวุฒิสภา (สว.) ในฐานะโฆษกคณะกรรมาธิการฯ เปิดเผยว่าความเห็นกมธ.ทุกคนเห็นด้วยกับการมีการเลือกตั้งโดยประชาชน แต่ที่ต้องโหวตแก้ไขในประเด็นสภาที่ปรึกษาการยกร่างรัฐธรรมนูญ เพราะเกรงว่าจะขัดกับคำวินิจฉัยหรือความเห็นของศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งทำให้การผลักดันการแก้ไขรัฐธรรมนูญต้องล่าช้า ในขั้นตอนต่อไป กมธ.จะหารือในรายละเอียดเพื่อกำหนดที่มาของ กมธ.ร่างรัฐธรรมนูญและ กรรมการรับฟังความคิดเห็น การวางบทบาท รวมถึงคุณสมบัติ ดังนั้นคนที่จะสมัครเข้ามาจะแตกต่างตามบทบาทหน้าที่ ซึ่งอยู่ระหว่างการออกแบบ ซึ่งในกระบวนการคัดเลือกต้องให้รัฐสภาเป็นผู้เลือก
“ถ้ากระบวนการเริ่มต้นของการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ไม่สามารถทำให้ประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการต้นน้ำได้ เช่น การเลือก สสร. สามารถมุ่งเน้นกระบวนการกลางน้ำ หรือ การมีส่วนร่วม รับฟังความเห็นของประชาชนได้ ซึ่งกมธ.ได้คุยในหลักการว่าจะออกแบบกระบวนการดังกล่าวให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม และมีความหมายมากให้ที่สุด เพื่อชดเชยการไม่มีคูหาเลือกตั้งได้” นายนรเศรษฐ์ กล่าว
ด้าน นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ในฐานะหัวหน้าพรรคภูมิใจไทย กล่าวถึงข้อเรียกร้องของพรรคประชาชนที่ต้องการให้เปิดประชุมรัฐสภาสมัยวิสามัญ เพื่อพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญในวาระที่ 2 และ 3 ว่า เราดำเนินการอยู่ ซึ่งนายภราดร ปริศนานันทกุล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เป็นผู้ประสานงานในส่วนของสภากับรัฐบาล โดยรัฐสภาเตรียมพร้อมเปิดประชุมสมัยวิสามัญ เพื่อให้การพิจารณาวาระ 2 และ 3 เสร็จสิ้นภายในสิ้นปีนี้ ตามเงื่อนไขเอ็มโอเอที่พรรคภูมิใจไทยทำไว้กับพรรคประชาชน
นายอนุทินย้ำว่า เอ็มโอเอเป็นข้อผูกมัดระหว่างพรรคภูมิใจไทยกับพรรคประชาชน ที่รัฐบาลจะต้องปฏิบัติตามให้เป็นไปตามกรอบเวลาที่กำหนด โดยไม่มีอะไรต้องกังวล ทุกอย่างเดินหน้าไปตามข้อตกลง