พวกนักสังเกตการณ์ในกัมพูชา แนะนำให้ปิดชายแดนติดกับไทยต่อไป จนกว่าทั้ง 2 ฝ่ายจะคลี่คลายข้อพิพาทด้านเขตแดนอย่างสมบูรณ์ พร้อมเตือนว่าการด่วนเปิดด่านเร็วเกินไปอาจก่อความยุ่งยากซับซ้อนต่อการเจรจาใดๆในอนาคต จนกว่าพนมเปญจะเจอแรงกดดันอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้จากประเทศที่3 และจนกว่าจะคลี่คลายประเด็นขัดแย้งด้านเขตแดน ที่พวกเขาอ้างว่าเป็นของกัมพูชา ทั้งที่ในข้อเท็จจริงคือมันอยู่ในเขตอธิปไตยของไทย
ระหว่างให้สัมภาษณ์กับแคมโบเดียเดลี เมื่อวันจันทร์(15ก.ย.) Meas Nee นักวิจัยแสดงความคิดเห็นว่าการอนุญาตให้มีความเคลื่อนไหวข้ามชายแดนทั้งที่ทหารยังคงยึดครองพื้นที่พิพาททั้งหลาย จะทำให้เป็นเรื่องยากกว่าเดิมในการหาทางคลี่คลายข้อพิพาทในแนวหน้าในภายหลัง
เขายอมรับว่ามีกังวลทางเศรษฐกิจนั้น "เป็นของจริง" แต่ชี้ว่าประเด็นอธิปไตยของประเทศต้องมาก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวกัมพูชายังคงกังวลเกี่ยวกับการเสียดินแดนให้ไทย
รายงานของแคมโบเดียเดลี อ้างว่าประเด็นแห่งความตึงเครียดคือฐานที่มั่นทางทหารของไทยในหมู่บ้านโจกเจยและเปรยจัน ในจังหวัดบันเตียเมียนเจย และพื้นที่พิพาทอื่นๆ บริเวณที่มีข่าวว่าไทยสร้างสิ่งปลูกสร้างภายในดินแดนของกัมพูชา(ความเป็นจริงคือพื้นที่ดังกล่าวอยู่ในเขตอธิปไตยของไทย แต่ถูกกัมพูชารุกล้ำเข้ามาอย่างต่อเนื่องยาวนานกว่า 20 ปี ) พวกนักวิเคราะห์เขมรบอกว่าประเด็นการล่วงล้ำนี้จำเป็นต้องได้รับการคลี่คลายก่อน แล้วจากนั้นพนมเปญและกรุงเทพฯถึงจะสามารถพูดคุยกันเกี่ยวกับการกลับมาเปิดชายแดน
Meas Nee เชื่อว่าไทยมีความกังวลเกี่ยวกับการกำลังสูญเสียตลาดการส่งออกในกัมพูชา ถ้าชายแดนยังคงถูกปิดตาย ในขณะที่สินค้าจากจีนและเวียดนามจะเข้ามาครอบงำตลาดกัมพูชาแทน โดยเฉพาะอย่างยิ่งบ่อยครั้งที่สินค้าเหล่านั้น มีราคาถูกกว่าผลิตภัณฑ์ไทย
ความคิดเห็นของ Meas Nee มีขึ้นตามหลังการพูดคุยหารือระหว่างกัมพูชาและไทยเมื่อเร็วๆนี้ เกี่ยวกับการกลับมาเป็นด่านชายแดนบางจุด ที่ทางแคมโบเดียเดลีอ้างว่าเป็นไปตามคำร้องขอของญี่ปุ่น เพื่อรักษาไว้ซึ่งห่วงโซ่อุปทาน
รายงานของแคมโบเดียเดลี ระบุว่าเมื่อวันที่ 10 กันยายน พลเอกเตีย เซ็ยฮา รัฐมนตรีกลาโหมกัมพูชา เผยว่าโต๊ะเจรจาคณะกรรมการชายแดนทั่วไป(เจบีซี) เห็นพ้องพิจารณาเปิดด่านชายแดนอย่างเจาะจง เพื่ออำนวยความสะดวกแก่การค้าที่จำเป็น
แต่อีก 3 วันต่อมา นายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีของไทย ยืนยันว่าการเปิดด่านจำเป็นต้องมีข้อตกลงต่างๆนานา การจัดการทางทหารและปฏิบัติตามเงื่อนไขของไทยโดยสมบูรณ์ ขณะที่ พลตรี วินธัย สุวารี โฆษกกองทัพบก กล่าวในวันพฤหัสบดีที่แล้ว(11ก.ย.) คัดค้านการเปิดด่านชายแดนในทันที แม้มีคำร้องขอจากญี่ปุ่น ตามคำกล่าวอ้างของแคมโบเดียเดลี
ชายแดนระหว่างกัมพูชาและไทย มีระยะทางกว่า 800 กิโลเมตร ทอดข้าม 7 จังหวัด ตามรายงานของแคมโบเดียเดลี พร้อมระบุ ในแนวเส้นชายแดน มีจุดผ่านแดนระหว่างประเทศ 10 แห่งและด่านชายแดนท้องถิ่น 5 แห่ง มีสินค้าและผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของไทยปริมาณมหาศาลเข้าสู่กัมพูชาในทุกๆวันผ่านเส้นทางเหล่านี้ บางส่วนยังส่งต่อไปยังเวียดนามด้วย
อย่างไรก็ตามนับตั้งแต่วันที่ 17 มิถุนายนเป็นต้นมา จุดผ่านแดนทุกจุดถูกปิดตาย ตามหลังความตึงเครียดด้านชายแดนล่าสุดปะทุขึ้น
(ที่มา:แคมโบเดียเดลี)