กองทัพภาคที่ 1 แจงปฏิบัติการขับไล่ชาวกัมพูชารุกล้ำอธิปไตยบ้านหนองจาน จ.สระแก้ว ช่วง 26-28 ก.ค.ยึดถือแผนที่ 1:50,000 แต่ต้องระมัดระวังเนื่องจากมีชาวบ้านกัมพูชายังอาศัยอยู่ ต่างจากพื้นที่ของกองทัพภาคที่ 2 หลังจากนั้นได้วางลวดหนามสิ่งกีดขวางเพื่อความปลอดภัยและป้องกันอาชญากรรม ไม่ใช่การกำหนดเส้นเขตแดน ชี้การอพยพคนออกนอกพื้นที่อธิปไตยไทยเกินขีดความสามารถทางทหาร ต้องหารือใน JBC และระดับรัฐบาล
วันที่ 19 ส.ค. ศูนย์ประชาสัมพันธ์กองทัพภาคที่ 1 ออกเอกสารชี้แจงถึงปัญหาการรุกล้ำอธิปไตยของไทยในพื้นที่บ้านหนองจาน ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว ว่า ตามที่กองทัพบกได้ชี้แจงถึงปัญหาการรุกล้ำอธิปไตยของไทยในพื้นที่บ้านหนองจาน ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว โดยมีการตั้งถิ่นฐานของชาวกัมพูชา และการเข้ามาของกำลังฝ่ายตรงข้ามนั้น ศูนย์ปฏิบัติการกองทัพภาคที่ 1 (ศปก.ทภ.1) โดยกองกำลังบูรพา ได้ปฏิบัติภารกิจตามที่กองทัพบกมอบหมาย เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม
ศปก.ทภ.1 เริ่มปฏิบัติภารกิจเมื่อวันที่ 26 – 28 กรกฎาคม 2568 ได้ดำเนินการผลักดันกำลังทหารฝ่ายตรงข้าม และรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างทางทหารที่รุกล้ำเข้ามาในเขตแดนของไทย โดยยึดถือแผนที่ 1:50,000 เป็นหลักในการปฏิบัติภารกิจ ซึ่งขณะปฏิบัติการ ณ ที่หมาย ตรวจพบทหารกัมพูชาและครอบครัว ซึ่งหน่วยได้ผลักดันให้ออกนอกพื้นที่โดยไม่ได้มีการใช้อาวุธแต่อย่างใด หลังจากดำเนินการเรียบร้อยแล้ว ได้มีการวางแนวรั้วลวดหนามหีบเพลง ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแนวป้องกันทางยุทธวิธีให้กับกำลังพลของฝ่ายเรา ซี่งไม่ใช่การวางเพื่อกำหนดเส้นเขตแดน แต่สามารถควบคุมพื้นที่และหมู่บ้านชาวกัมพูชาได้ อีกทั้งเป็นการเสริมสร้างความมั่นคงบริเวณที่ตั้งทางทหาร การป้องกันการลักลอบเข้าเมือง รวมถึงการกระทำผิดกฎหมายในรูปแบบต่างๆ
การปฏิบัติการทางทหารในครั้งนี้ ได้ดำเนินไปด้วยความระมัดระวัง เนื่องจากในพื้นที่ปฏิบัติการมีชุมชนและที่พักอาศัยของประชาชนชาวกัมพูชา(บ้านหนองจาน) ประมาณ 200 กว่าหลังคาเรือน ที่รุกล้ำมายังฝั่งไทย ซึ่งขณะที่เข้าปฏิบัติยังคงมีประชาชนชาวกัมพูชาพักอาศัยอยู่ ยังไม่ได้อพยพออกไป ซึ่งแตกต่างจากพื้นที่ ศปก.ทภ.2 ดังนั้นมาตรการป้องกันการบาดเจ็บและสูญเสียทั้งต่อกำลังพลและประชาชนในพื้นที่จึงถูกนำมาใช้และปฏิบัติอย่างเคร่งครัด
นอกจากนี้ ศปก.ทภ.1 ยังได้วางรั้วลวดหนามหีบเพลงตามแนวภูมิประเทศในพื้นที่อื่น ๆ เพื่อเป็นมาตรการควบคุมและป้องกันการกระทำผิดกฎหมายข้ามชาติ เช่น อาชญากรรมออนไลน์ (Scammer) และการลักลอบเข้าเมืองอย่างผิดกฎหมาย โดยการวางเครื่องกีดขวางดังกล่าวเป็นไปตามหลักสากล ซึ่งจะต้องมีพื้นที่ว่างระหว่างรั้วทั้งสองฝ่าย เพื่อเปิดช่องทางการติดต่อและเจรจา เพื่อความปลอดภัยของกำลังพลฝ่ายเราที่ต้องสามารถตรวจการณ์พื้นที่ได้ การวางเครื่องกีดขวางนี้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการจัดระเบียบพื้นที่ชายแดน ซึ่งเริ่มต้นจากการปัญหาในระยะยาว เช่น การอพยพชุมชนออกจากพื้นที่อธิปไตยของไทยนั้น เกินขีดความสามารถทางการทหาร และจำเป็นต้องนำเข้าสู่การหารือ ในที่ประชุมคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (JBC) และการประชุมระดับรัฐบาลต่อรัฐบาลเพื่อหาทางออกในภาพรวม
ปัจจุบัน ศปก.ทภ.1 ได้มีการวางแผนร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กระทรวงการต่างประเทศ กรมกิจการชายแดนทหาร กองบัญชาการกองทัพไทย และจังหวัดสระแก้ว แต่เนื่องจากปัจจุบันอยู่ในระหว่างการปฏิบัติตามข้อตกลง ตามผลการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2568 ณ ประเทศมาเลเซีย ศปก.ทภ.1 จึงอยู่ในระหว่างรอการปฏิบัติตามคำสั่งของกองทัพบก และรัฐบาล เพื่อดำเนินการในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป ศปก.ทภ.1 ยืนยันที่จะปกป้องอธิปไตยและพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน โดยมุ่งมั่นที่จะปฏิบัติตามสายการบังคับบัญชาและหลักสากลอย่างรอบคอบในทุกมิติ
