ทรัมป์จุดไฟสงครามตะวันออกกลาง-กอดคอยิวถล่มอิหร่าน เตหะรานกร้าวเอาคืนแน่-โลกหวั่นสงครามบานปลาย

ทรัมป์คุยทำลายที่ตั้งนิวเคลียร์สำคัญ 3 แห่งของอิหร่านราบคาบ เตือนพร้อมถล่มเป้าหมายอื่นๆ หากเตหะรานคิดตอบโต้เอาคืน ด้านอิหร่านประณามวอชิงตันและอิสราเอลข้ามเส้นแดง พร้อมประกาศทำทุกทางเพื่อปกป้องอธิปไตยของชาติ และไม่กี่ชั่วโมงต่อมาได้เปิดฉากโจมตีอิสราเอลสองระลอกใหญ่ ท่ามกลางความกังวลของนานาชาติว่า สงครามกำลังบานปลายและอาจเกินการควบคุมอย่างรวดเร็ว




ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แถลงถ่ายทอดสดทางทีวีในวันเสาร์ (21 มิ.ย.) ตามเวลาในกรุงวอชิงตัน ซึ่งตรงกับช่วงเช้าวันอาทิตย์ (22) เวลาเมืองไทย โดยมีรองประธานาธิบดีเจดี แวนซ์, พีท เฮกเซธ รัฐมนตรีกลาโหม และมาร์โค รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศ ยืนเรียงกันอยู่ด้านหลัง โดยเขากล่าวอวดอ้างความสำเร็จทางทหารของอเมริกาในการโจมตีทิ้งระเบิดทำลายสถานที่ตั้งทางนิวเคลียร์ 3 แห่งในอิหร่าน ได้แก่ โรงงานฟอร์โดว์ที่เป็นศูนย์เสริมสมรรถนะยูเรเนียมใต้ดินของอิหร่าน รวมทั้งโรงงานนิวเคลียร์ในอิสฟาฮัน และนาทานซ์ ได้อย่างราบคาบ

ผู้นำสหรัฐฯ สำทับว่า อิหร่านมีสองทางเลือกคือสันติภาพหรือโศกนาฏกรรม และย้ำว่า ยังมีเป้าหมายอีกมากมายที่กองทัพสหรัฐฯ สามารถโจมตีอย่างแม่นยำ รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ และเตือนไม่ให้อิหร่าน “ตอบโต้”

ทั้งนี้ ซีบีเอสนิวส์รายงานว่า อเมริกาติดต่อทางการทูตกับอิหร่านเพื่อแจ้งว่า การโจมตีทั้งหมดเป็นแผนการของอเมริกา และไม่มีเป้าหมายในการเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองในอิหร่าน

ด้านนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู ของอิสราเอล แถลงยกย่องการตัดสินใจของทรัมป์ว่า เป็นการเปลี่ยนแปลงประวัติศาสตร์

ขณะที่พวกนักวิเคราะห์มองว่าการโจมตีอิหร่านครั้งนี้ถือเป็นเดิมพันนโยบายการต่างประเทศครั้งสำคัญที่สุดของทรัมป์

ด้านสมาชิกรัฐสภาสังกัดพรรคเดโมแครต รวมทั้งสมาชิกรีพับลิกันบางคนโจมตีว่า ทรัมป์ต้องขออนุญาตจากรัฐบาลก่อน จึงจะเริ่มปฏิบัติการทางทหารต่ออิหร่านเช่นนี้ได้

นอกจากนั้นยังมีผู้สนับสนุนทรัมป์บางคนวิจารณ์ว่า ทรัมป์ผิดสัญญาที่ให้ไว้ระหว่างหาเสียงว่า อเมริกาจะไม่เข้าไปเกี่ยวข้องกับสงครามที่สิ้นเปลืองและไร้จุดจบเช่นนี้

ทรัมแจกแจงปฏิบัติการถล่มอิหร่าน
ทรัมป์ยังให้สัมภาษณ์ฟ็อกซ์นิวส์ แจกแจงว่า อเมริกาทิ้งระเบิดบังเกอร์-บัสเตอร์ขนาด 13,500 กก. 6 ลูกถล่มโรงงานฟอร์โดว์ ขณะที่โรงงานนิวเคลียร์แห่งอื่นๆ ของอิหร่านถูกโจมตีด้วยขีปนาวุธโทมาฮอว์ก 30 ลูก นอกจากนั้นเครื่องบินทิ้งระเบิดบี-2 ยังร่วมในปฏิบัติการนี้ด้วย

สื่อมวลชนอิหร่านยืนยันว่า โรงงานฟอร์โดว์ อิสฟาฮัน และนาทานซ์ถูกโจมตีจริง

อิหร่านบอกเสียหายไม่หนัก

อย่างไรก็ตาม โมฮัมหมัด มานาน เรซี สมาชิกรัฐสภาจากเมืองกอมที่อยู่ใกล้โรงงานฟอร์โดว์ ให้สัมภาษณ์สำนักข่าวฟาร์สว่า โรงงานดังกล่าวไม่ได้รับความเสียหายรุนแรง

นอกจากนั้น ฮัสซัน อาเบดินี รองผู้อำนวยการฝ่ายการเมืองของกิจการแพร่ภาพกระจายเสียงของอิหร่าน ยังระบุว่า อิหร่านย้ายยูเรเนียมเสริมสมรรถนะและวัสดุอื่นๆ ออกจากที่ตั้งทางนิวเคลียร์ทั้งสามแห่งตั้งแต่ก่อนหน้านี้ เพื่อป้องกันอันตรายจากการแพร่กระจายของรังสีหากถูกโจมตี

ด้านทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ (ไอเออีเอ) ในสังกัดสหประชาชาติ เผยว่า ไม่พบว่ามีระดับรังสีเพิ่มขึ้นในสถานที่ตั้งทางนิวเคลียร์สำคัญของอิหร่านภายหลังการโจมตีของอเมริกา ขณะที่เตหะรานยืนยันว่า ไม่พบสัญญาณการปนเปื้อนเช่นเดียวกัน

ซาอุดีอาระเบียก็เผยว่า ไม่พบผลกระทบจากสารกัมมันตรังสีในบริเวณอ่าวเปอร์เซีย แต่แสดงความกังวลกับสถานการณ์ล่าสุด และเรียกร้องให้ทุกฝ่ายใช้ความอดกลั้นและป้องกันไม่ให้ความขัดแย้งลุกลาม และนานาชาติต้องเพิ่มความพยายามในการหาทางออกทางการเมือง

อับบาส อารากชี รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน กล่าวจากอิสตันบูลขณะเดินทางไปร่วมประชุมองค์การความร่วมมืออิสลาม (โอไอซี) เมื่อวันอาทิตย์ว่า อเมริกาและอิสราเอลได้ข้ามเส้นแดงจากการโจมตีที่ตั้งทางนิวเคลียร์ของอิหร่าน และสำทับว่า เมื่อคืนวันเสาร์ (21 มิ.ย.) ได้เกิดเหตุการณ์อันตรายที่สุด และอิหร่านจะทำทุกทางที่จำเป็นเพื่อป้องกันตัวเองจากการรุกรานของอเมริกาที่ถือเป็นการกระทำที่อุกอาจ ละเมิดกฎบัตรยูเอ็น และสนธิสัญญาไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์

สำหรับรัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่านเสริมว่า อเมริกาทรยศแนวทางการทูตด้วยการสนับสนุนการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ การเริ่มสงครามที่ละเมิดกฎหมายและการรุกรานของอิสราเอล

อารากชียังเผยว่า จะเดินทางไปรัสเซียและเข้าพบประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ในช่วงเช้าวันจันทร์ (23)

ขณะเดียวกัน องค์การพลังงานปรมาณูอิหร่านประกาศว่า จะไม่ยุติการพัฒนาอุตสาหกรรมแห่งชาติ และผู้ประกาศของสถานีทีวีของทางการอิหร่านเตือนว่า พลเมืองและทหารอเมริกันในตะวันออกกลางคือเป้าหมายอันชอบธรรม

อิหร่าน-อิสราเอลซัดกันต่อ

ไม่กี่ชั่วโมงหลังจากอเมริกาโจมตีที่ตั้งนิวเคลียร์สำคัญของอิหร่าน กองทัพอิหร่านแถลงว่า ได้โจมตีเป้าหมายหลายแห่งในอิสราเอล ซึ่งรวมถึง ท่าอากาศยานนานาชาติเบนกูเรียนใกล้เมืองเทลอาวีฟ

ทางด้านกระทรวงสาธารณสุขอิสราเอลระบุว่า มีผู้บาดเจ็บ 86 คนจากการโจมตีของอิหร่านเมื่อเช้าวันอาทิตย์ แต่ส่วนใหญ่ได้รับบาดเจ็บเพียงเล็กน้อย

รอยเตอร์รายงานว่า สัญญาณเตือนภัยการโจมตีทางอากาศดังระงมเกือบทั่วอิสราเอล และประชาชนนับล้านต้องหาที่หลบภัย ขณะที่มีเสียงระเบิดดังกึกก้อง และมีความพยายามในการสกัดขีปนาวุธเหนือเยรูซาเลมและเมืองอื่นๆ

แม้ยังไม่มีข้อมูลชัดเจนว่า มีขีปนาวุธอิหร่านเล็ดลอดการสกัดของระบบป้องกันภัยทางอากาศของอิสราเอลมากน้อยแค่ไหน แต่ตำรวจยืนยันว่า เขตที่อยู่อาศัยอย่างน้อย 3 แห่งตอนกลางและตอนเหนือของประเทศถูกโจมตี

วิดีโอที่ถ่ายจากเทลอาวีฟและเมืองท่าไฮฟา ทางเหนือของอิสราเอล เผยให้เห็นทีมกู้ภัยกำลังเร่งขุดค้นใต้ซากอพาร์ตเมนต์ รถหลายคันเสียหายบนถนนที่เต็มไปด้วยซากปรักหักพัง และทีมแพทย์ฉุกเฉินเร่งอพยพผู้บาดเจ็บออกจากบ้านที่ถูกระเบิด

หลังการโจมตีของอิหร่าน กองทัพอิสราเอลบอกว่า ได้ทำลายฐานยิงขีปนาวุธของอิหร่านและเริ่มการโจมตีระลอกใหม่ต่อเป้าหมายทางทหารทางตะวันตกของอิหร่านและเมืองกอม ซึ่งอยู่ทางใต้ ขณะที่สำนักข่าวไออาร์เอ็นเอของทางการอิหร่านรายงานว่า สมาชิกกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิสลามเสียชีวิต 4 คนในฐานทัพเมืองกอม

เว็บไซต์ไฟลต์เรดาร์24 ระบุว่า ภายหลังการโจมตีของอเมริกา สายการบินส่วนใหญ่ยังคงระงับเส้นทางบินไปยังประเทศที่ได้รับผลกระทบ รวมทั้งเลี่ยงเส้นทางเหนือน่านฟ้าส่วนใหญ่ในตะวันออกกลาง

ขณะที่เว็บไซต์เซฟ แอร์สเปซ ที่เผยแพร่ข้อมูลความเสี่ยงในการบินระบุเมื่อวันอาทิตย์ว่า การโจมตีของอเมริกาอาจเพิ่มความเสี่ยงสำหรับสายการบินอเมริกันในตะวันออกกลาง เพราะแม้ไม่มีภัยคุกคามโดยตรงต่อการบินพลเรือน แต่อิหร่านเตือนก่อนหน้านี้ว่า จะแก้แค้นต่อผลประโยชน์ทางทหารของอเมริกาในตะวันออกกลางทั้งโดยตรงหรือผ่านตัวแทนอย่างกลุ่มฮิซบอลเลาะห์

เวลานี้อิสราเอลและอิหร่านสู้รบกันมาเป็นวันที่ 9 แล้ว โดยอิสราเอลเป็นฝ่ายเปิดฉากโจมตีก่อนเมื่อวันที่ 13 ที่ผ่านมาโดยอ้างว่า เพื่อขัดขวางไม่ให้อิหร่านพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์

ทว่า อิหร่านยืนกรานมาตลอดว่า โครงการนิวเคลียร์ของตนมีจุดประสงค์เพื่อสันติ ขณะที่อิสราเอลเองนั้นถูกมองว่า เป็นชาติเดียวในตะวันออกกลางเวลานี้ที่ครอบครองอาวุธนิวเคลียร์ โดยที่เจ้าตัวไม่ได้ยืนยันหรือปฏิเสธแต่อย่างใด

สำหรับการสู้รบครั้งนี้ทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 430 คน และบาดเจ็บ 3,500 คนในอิหร่าน ทั้งนี้ จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุขอิหร่าน ขณะที่กลุ่มนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิมนุษยชนในวอชิงตันระบุตัวเลขผู้เสียชีวิตในอิหร่านว่า มีอย่างน้อย 865 คน และบาดเจ็บ 3,396 คน

ส่วนทางการอิสราเอลเผยว่า มีพลเมืองเสียชีวิต 24 คน และบาดเจ็บ 1,272 คน

เลขาฯยูเอ็นประณามอเมริกา

อันโตนิโอ กูเตอร์เรส เลขาธิการยูเอ็น ประณามการโจมตีของอเมริกาว่า ทำให้สงครามลุกลามและมีความเสี่ยงมากขึ้นที่ความขัดแย้งจะบานปลายเกินความควบคุมอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะส่งผลร้ายแรงอย่างมากต่อพลเรือน ตะวันออกกลาง และทั่วโลก

กบฏฮูตีในเยเมนที่ได้รับการสนับสนุนจากอิหร่านและก่อนหน้านี้ขู่โจมตีเรือของอเมริกาในทะเลแดง ถ้าคณะบริหารของทรัมป์เข้าร่วมปฏิบัติการโจมตีกับอิสราเอลนั้น ล่าสุดออกมาเรียกร้องให้ประเทศมุสลิมอื่นๆ จัดตั้ง “แนวร่วมต่อต้านยิว-อเมริกาที่หยิ่งผยอง”

วันพุธที่แล้ว (18 มิ.ย.) อยาตอลเลาะห์ อาลี คอเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน เตือนว่า หากโจมตีอิหร่าน อเมริกาจะเผชิญความเสียหายที่ไม่อาจแก้ไขได้ ขณะที่เอสมาอิล บาเกรี โฆษกกระทรวงต่างประเทศอิหร่าน ประกาศว่า การแทรกแซงของวอชิงตันจะนำไปสู่สงครามเต็มรูปแบบในตะวันออกกลาง

ลีโอนิด สลัตสกี้ ผู้นำพรรคเสรีประชาธิปไตยและประธานคณะกรรมาธิการกิจการระหว่างประเทศของสภาดูมาของรัสเซีย ชี้ว่า การโจมตีอิหร่านของอเมริกาไม่มีเหตุผลทางทหารและไม่อยู่ภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ เขาสำทับว่า วอชิงตันตระหนักว่า ถึงอย่างไรเตหะรานก็ต้องตอบโต้ และผลที่ตามมาคือการเผชิญหน้าที่รุนแรงขึ้นและเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2

กาตาร์และโอมานซึ่งเป็นตัวกลางการเจรจานิวเคลียร์ระหว่างอเมริกากับอิหร่านก่อนหน้านี้ วิจารณ์ปฏิบัติการของวอชิงตันและเรียกร้องให้ยุติความขัดแย้ง

สำหรับ คาจา คัลลาส ประธานฝ่ายนโยบายต่างประเทศของสหภาพยุโรป (อียู) เรียกร้องให้ทุกฝ่าย “ถอย” และอิหร่านต้องไม่พัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ ด้านเยอรมนีและอังกฤษขอให้เตหะรานฟื้นการเจรจากับอเมริกาโดยเร็ว

(ที่มา:รอยเตอร์/เอเอฟพี/เอพี)