อุตสาหกรรมการผลิตทั่วโลกโอด มาตรการจำกัดการส่งออกแร่ธาตุหายากหรือแรร์เอิร์ธของจีน อาจทำให้การผลิตล่าช้าหรือแม้กระทั่งหยุดชะงักและส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจท้องถิ่น หากไม่มีการแก้ไขโดยด่วน
การตัดสินใจของจีนเมื่อเดือนเมษายนในการคุมเข้มการส่งออกแรร์เอิร์ธหลายชนิด รวมทั้งแม่เหล็กบางประเภทส่งผลต่อห่วงโซ่อุปทานของพวกผู้ผลิตรถ บริษัทการบินและอวกาศ บริษัทเซมิคอนดักเตอร์ และผู้รับเหมาสัญญาจ้างทางการทหารทั่วโลก
ความเคลื่อนไหวดังกล่าวตอกย้ำการครอบงำอุตสาหกรรมแร่ธาตุสำคัญของจีน และถูกมองว่าปักกิ่งมุ่งหมายใช้มาตรการนี้เป็นเครื่องมือต่อรองในการทำสงครามการค้ากับประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ซึ่งต้องการปรับความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีน โดยการบังคับใช้ภาษีศุลกากรสูงลิบกับสินค้านำเข้ามูลค่าหลายแสนล้านดอลลาร์ เพื่อลดยอดขาดดุลการค้าและฟื้นอุตสาหกรรมการผลิตของอเมริกา
ทรัมป์สั่งรีดภาษีศุลกากรเอากับสินค้าจีนในอัตราสูงถึง 145% ด้านปักกิ่งตอบโต้ด้วยการขึ้นภาษีสินค้าอเมริกันไปที่ 125% รวมทั้งใช้อำนาจการครอบงำห่วงโซ่อุปทานต่างๆ กดดันให้ทรัมป์ยอมถอย โดยเมื่อต้นเดือนพฤษภาคม ทีมเจรจาของสองประเทศตกลงสงบศึกชั่วคราวเป็นเวลา 90 วัน ระหว่างเจรจากันที่เจนีวา, สวิตเซอร์แลนด์ ทั้งนี้ อเมริกายอมลดภาษีศุลกากรเหลือ 30% และจีนลดเหลือ 10%
ในวันอังคาร (3 มิ.ย.) แคโรไลน์ เลวิตต์ โฆษกทำเนียบขาวแถลงว่า ทรัมป์อาจได้คุยกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ภายในสัปดาห์นี้ และเป็นที่คาดว่า การควบคุมการส่งออกแรร์เอิร์ธจะเป็นหนึ่งในประเด็นหารือสำคัญ อย่างไรก็ดี จนถึงขณะนี้ยังไม่มีรายงานยืนยันเรื่องสีจะคุยกับทรัมป์นี้ ออกมาจากฝ่ายจีนอย่างเป็นทางการ
ก่อนหน้านี้ทรัมป์ส่งสัญญาณว่า การที่จีนเตะถ่วงการผ่อนคลายมาตรการจำกัดการส่งออกแร่ธาตุสำคัญเท่ากับเป็นการละเมิดข้อตกลงที่เจนีวา
รอยเตอร์รายงานว่า การจัดส่งแม่เหล็ก ซึ่งมีความสำคัญในการประกอบผลิตภัณฑ์มากมาย ตั้งแต่รถยนต์จนถึงโดรน หุ่นยนต์ และขีปนาวุธนั้น ถูกระงับไว้ที่ท่าเรือหลายแห่งของจีน ขณะที่คำขออนุญาตจัดส่งก็คั่งค้างอยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของหน่วยงานกำกับดูแลของแดนมังกร
ข้อติดขัดดังกล่าวสร้างความวิตกกังวลอย่างยิ่งในหมู่ผู้บริหารและรัฐบาลของหลายประเทศ และเจ้าหน้าที่ของประเทศเหล่านั้นพยายามคิดหาตัวเลือกอื่นๆ เนื่องจากกลัวว่า การผลิตรถและผลิตภัณฑ์ต่างๆ อาจหยุดชะงักในช่วงปลายฤดูร้อน
ฮิลเดการ์ด มุลเลอร์ ประธานสมาคมล็อบบี้ของอุตสาหกรรมยานยนต์เยอรมนี ให้สัมภาษณ์รอยเตอร์เมื่อวันอังคารว่า ถ้าสถานการณ์ยังไม่คลี่คลายโดยเร็ว เป็นไปได้ที่จะเกิดความล่าช้าในการผลิตและแม้กระทั่งการหยุดชะงัก
สัปดาห์ที่แล้วสื่อของทางการจีนรายงานว่า ปักกิ่งกำลังพิจารณาผ่อนคลายมาตรการจำกัดสำหรับบริษัทเซมิคอนดักเตอร์ยุโรป ขณะที่กระทรวงการต่างประเทศจีนระบุว่า อาจกระชับความร่วมมือเกี่ยวกับมาตรการควบคุมการส่งออกกับประเทศอื่นๆ
อย่างไรก็ตาม การส่งออกแม่เหล็กที่มีส่วนประกอบของแร่ธาตุหายากจากจีน ได้ลดลงถึงครึ่งหนึ่งในเดือนเมษายน ขณะที่ผู้ส่งออกประสบปัญหาระบบการให้ใบอนุญาตที่ขาดความชัดเจน
แฟรงก์ แฟนนอน ที่ปรึกษาในอุตสาหกรรมแร่ธาตุและอดีตผู้ช่วยรัฐมนตรีต่างประเทศด้านทรัพยากรพลังงานของอเมริกาในสมัยทรัมป์ 1.0 ระบุว่า การชะงักงันทั่วโลกไม่ใช่เรื่องที่น่าประหลาดใจสำหรับผู้ที่ติดตามความเคลื่อนไหวนี้มาตลอด และเสริมว่า อเมริกาเผชิญความท้าทายด้านการผลิต และรัฐบาลจำเป็นต้องใช้แนวทางทั้งหมดเพื่อแสวงหาทรัพยากรและเพิ่มศักยภาพของผู้ผลิตท้องถิ่นโดยเร็วที่สุด เนื่องจากเป็นสิ่งที่ควรดำเนินการมาตั้งแต่ก่อนหน้านี้
นักการทูต บริษัทรถ และผู้บริหารอื่นๆ จากอินเดีย ญี่ปุ่น และยุโรป ต่างเร่งรีบขอนัดประชุมกับเจ้าหน้าที่จีนเพื่อผลักดันให้ปักกิ่งอนุมัติการส่งออกแม่เหล็กที่มีส่วนประกอบของแร่ธาตุหายาก เนื่องจากการขาดแคลนวัสดุนี้กำลังจะทำให้ห่วงโซ่อุปทานโลกชะงักงัน
รอยเตอร์รายงานว่า คณะผู้แทนทางธุรกิจของญี่ปุ่นจะเดินทางไปปักกิ่งช่วงต้นเดือนนี้เพื่อหารือกับเจ้าหน้าที่กระทรวงพาณิชย์จีนเกี่ยวกับมาตรการจำกัดการส่งออก และนักการทูตจากหลายประเทศในยุโรปที่มีอุตสาหกรรมรถขนาดใหญ่พยายามนัดพบ “ฉุกเฉิน” กับเจ้าหน้าที่จีนตั้งแต่เมื่อหลายสัปดาห์ก่อน
ด้านผู้บริหารบริษัทรถอินเดียเตรียมเดินทางไปจีนภายใน 2-3 สัปดาห์หน้า หลังจากก่อนหน้านี้บาจาจ ออโต้เตือนว่า ความล่าช้าในการได้รับแม่เหล็กที่มีส่วนประกอบของแรร์เอิร์ธจากจีนอาจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงกับการผลิตอีวี
เดือนที่ผ่านมา กลุ่มพันธมิตรเพื่อนวัตกรรมยานยนต์ที่เป็นตัวแทนของเจเนอรัล มอเตอร์, โฟล์คสวาเกน, ฮุนได และบริษัทรถใหญ่อีกหลายแห่ง ได้ส่งหนังสือถึงคณะบริหารของทรัมป์แสดงความกังวลว่า หากไม่มีช่องทางเข้าถึงแร่ธาตุสำคัญและแม่เหล็กที่วางใจได้ ซัปพลายเออร์ยานยนต์จะไม่สามารถผลิตชิ้นส่วนรถที่สำคัญ ซึ่งรวมถึงระบบเกียร์ ลิ้นปีกผีเสื้อ มอเตอร์ เซ็นเซอร์ เข็มขัดนิรภัย ฯลฯ ได้
(ที่มา: รอยเตอร์)