เอเจนซีส์ – นายกรัฐมนตรีอังกฤษ เซอร์ เคียร์ สตาร์เมอร์ วันพฤหัสบดี(22 พ.ค)ลงนามยอมส่งมอบคืนเกาะชากอส (Chagos Islands)ให้กับมอริเชียสและข้อตกลงเช่าเกาะดีโก กราเซีย (Diego Garcia)สนนราคา 101 ล้านปอนด์ต่อปีนาน 99 ปี ท่ามกลางความวิตกความใกล้ชิดระหว่างมอร์ริเชียสและจีน
บีบีซีของอังกฤษรายงานวันศุกร์(23 พ.ค) นายกรัฐมนตรีอังกฤษ เซอร์ เคียร์ สตาร์เมอร์ (Sir Keir Starmer)อ้างกับประชาชนอังกฤษว่า ข้อตกลงคืนเกาะชากอส(Chagos Islands)ให้มอริเชียสเป็นหนทางเดียวที่จะสามารถรักษาฐานทัพบนเกาะดีโก กราเซีย(Diego Garcia)ไว้ได้รวมไปถึงการทำให้ความมั่นคงอังกฤษแข็งแกร่งมากขึ้น
เป็นการลงนามเกิดขึ้นวันพฤหัสบดี(22)หลังศาลสูงอังกฤษคว่ำการยื่นเรื่องขวางดีลข้อตกลงโดยผู้หญิงเกาะชากอส 2 คน เบอร์นาเดตต์ ดูกาสส์(Bernadette Dugasse) และเบอร์ทริซ พอมพ์ (Bertrice Pompe) คนทั้งคู่เกิดบนเกาะดีโก กราเซียซึ่งเป็นฐานที่มั่นทางการทหารทางยุทธศาสตร์สำคัญสำหรับอังกฤษและสหรัฐฯ
ภายใต้ข้อตกลงนี้ฝ่ายมอริเชียสจะมีอธิปไตยเหนือหมู่เกาะชากอสที่เป็นการส่งมอบคืนจากอังกฤษ แต่ฝ่ายมอริเชียสจะอนุญาตให้ทั้งอังกฤษและสหรัฐฯยังคงเปิดฐานทัพของตัวเองต่อไปบนหมู่เกาะดีโก กราเซียในเวลา 99 ปี
บีบีซีรายงานว่า หมู่เกาะชากอสแยกตัวออกมาจากมอริเชียสเมื่อปี 1965 เมื่อมอริเชียสยังคงเป็นดินแดนอาณานิคมอังกฤษ
บีบีซีชี้ว่า รัฐบาลอังกฤษในเวลานั้นได้ซื้อหมู่เกาะชากอสเป็นเงิน 3ล้านปอนด์เมื่อปี 1968 แต่ทว่ามอริเชียวได้โต้แย้งว่า เป็นการบีบบังคับอย่างไม่ชอบธรรมเพื่อยกดินแดนให้ไปเพื่อที่จะได้รับเอกราชจากอังกฤษ
และในเวลาต่อมาอังกฤษได้เชิญสหรัฐฯให้มาตั้งฐานทัพทางการทหารบนหมู่เกาะดีโก กราเซียพร้อมกับขับไล่ชาวพื้นเมืองบนเกาะหลายพันคนจากบ้านเรือนไปและประกาศห้ามคนเหล่านั้นกลับมาที่เกาะแห่งนี้
โดยชนพื้นเมืองเหล่านี้ได้อพยพไปอยู่ที่มอริเชียส สาธารณรัฐเซเชลส์ (Seychelles) และมีชาวดีโก กราเซียบางส่วนเข้ามาอาศัยในอังกฤษ ส่วนใหญ่ที่ครอว์ลีย์(Crawley) และเวสต์ซัสเซกซ์ (West Sussex) เป็นต้น
แต่ทว่าไม่กี่ปีที่ผ่านมา รัฐบาลลอนดอนอยู่ภายใต้การกดดันจากนานาชาติบีบให้คืนเกาะชากอสกลับคืนไปให้มอริเชียสที่ซึ่งศาลสูงของสหประชาชาติและที่ประชุมใหญสมัชาสหประชาชาติเทเสียงไปให้มอริเชียสในการเรียกร้องเอกราชคืน
บีบีซีชี้ว่า ดีลเกาะชากอสกลายเป็นหัวข้อทางการเมืองร้อนแรงภายในแดนผู้ดี โดยพรรคคอนเซอร์เวตีฟของอดีตนายกรัฐมนตรี ริชี ซูแน็ก โจมตีพรรคแรงงานอังกฤษของสตาเมอร์โดยชี้ว่า ดีลนี้เป็นเสมือนการกระทำทำร้ายประเทศที่จะเปิดช่องให้อังกฤษตกเป็นเหยื่อให้กับ “จีน” ได้ง่ายเนื่องมาจากความใกล้ชิดระหว่างมอริเชียสและปักกิ่ง
รัฐบาลลอนดอนแถลงว่า ตามข้อตกลงแล้วฝั่งอังกฤษจะต้องจ่ายให้มอริเชียสราว 101 ล้านปอนด์ต่อปีเป็นระยะเวลา 99 ปี ที่ซึ่งนายกรัฐมนตรีอังกฤษ เซอร์ เคียร์ สตาร์เมอร์ ชี้ว่าเป็นจำนวนสุทธิอยู่ที่ 3.4 พันล้านดอลลาร์หลังจากหักปัจจัยต่างๆเป็นต้นว่า ภาวะเงินเฟ้อไปแล้ว
สตาร์เมอร์กล่าวในงานแถลงข่าวว่า สหราชอาณาจักรอังกฤษต้องลงมือเดี๋ยวนี้หรือไม่จะเสี่ยงต่อการดำเนินคดีทางกฎหมายจากมอริเชียสที่จะส่งผลกระทบต่อฐานดีโก กราเซีย
ผู้นำอังกฤษกล่าวจากฐานทัพนอร์ทวู๊ด (Northwood)มีใจความว่า “ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดนัลด ทรัมป์ นั้นมีความยินดีกับข้อตกลงชากอสพร้อมไปกับชาติพันะมิตรอื่น เป็นเพราะคนเหล่านี้เห็นความสัมพันธ์ทางยุทธศาสตร์ของฐานทัพแห่งนี้ และพวกเราไม่สามารถสละดินแดนให้คนอื่นที่อาจทำอันตรายต่อพวกเรา”
และเสริมว่า “หากว่าพวกเราไม่เห็นด้วยกับข้อตกลงนี้ สถานการณ์ทางกฎหมายจะทำให้พวกเราไม่สามารถป้องกันจากจีนหรือจากชาติอื่นที่จะมาตั้งฐานของตัวเองที่เกาะรอบนอกหรือออกปฎิบัติการร่วมใกล้ฐานของพวกเรา”
สื่ออังกฤษชี้ว่า ข้อตกลงระบุเขตบัฟเฟอร์โซนล้อมรอบหมู่เกาะดีโก กราเซีย ห้ามมีการสร้างใดๆเว้นแต่ต้องได้ไฟเขียวจากอังกฤษก่อน
นอกจากนี้กำลังทหารต่างชาติและกองกำลังพลเรือนถูกห้ามจากเกาะอื่นๆเช่นกัน โดยอังกฤษได้รับอำนาจสามารถวีโต้ต่อการเข้ามาใดๆของหมู่เกาะเหล่านี้
นอกจากนี้ยังมีช่องทางที่จะสามารถขยายระยะเวลาการเช่าหมู่เกาะดีโก กราเซียออกไปอีก 40 ปีถ้าทั้ง 2 ฝ่ายเห็นชอบ
สนธิสัญญาส่งคืนหมู่เกาะชากอสจะมีผลบังคับใช้หลังรัฐภาอังกฤษและรัฐสภามอริเชียสให้สัตยาบันรับรองแล้ว
ด้านนายกรัฐมนตรีมอริเชียส นาวิน รัมกูแลม (Navin Ramgoolam) แสดงความยินดีต่อข้อตกลงครั้งประวัติศาสตร์ที่ได้ดินแดนกลับคืนสู่อ้อมอกโดยชี้ว่า “เป็นชัยชนะของประเทศมอริเชียส”
“ผมเคยพูดเสมอว่าพวกเราต้องได้อธิปไตยทั้งหมดของหมู่เกาะชากอส รวมไปถึง ดีโก กราเซีย”