โจเซฟ ยุน เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำเกาหลีใต้ ออกมาชี้แจงวันนี้ (18 มี.ค.) ว่าสาเหตุที่กระทรวงพลังงานสหรัฐฯ ขึ้นบัญชีเกาหลีใต้เป็น “ประเทศอ่อนไหว” (sensitive country) เนื่องจากมีผู้เข้าเยี่ยมชม (visitors) ห้องปฏิบัติการของสหรัฐฯ บางคนนำข้อมูลเปราะบางไปใช้อย่างไม่เหมาะสม
กระทรวงพลังงานสหรัฐฯ หรือ DOE ยืนยันในสัปดาห์นี้ว่าได้มีการขึ้นบัญชีเกาหลีใต้เป็นประเทศอ่อนไหวเมื่อเดือน ม.ค. ที่ผ่านมา แต่ไม่ระบุว่าเกิดจากสาเหตุใด
แหล่งข่าวในรัฐบาลเกาหลีใต้ให้ข้อมูลกับรอยเตอร์ว่า ประธานาธิบดีรักษาการ ชอย ซังม็อก จะรับฟังข้อมูลจากบรรดาผู้ช่วยรัฐมนตรีเกี่ยวกับมาตรการตอบสนองสหรัฐฯ ในวันนี้ (18) ขณะที่ อันห์ ดุก-กึน รัฐมนตรีกระทรวงอุตสาหกรรมเกาหลีใต้ ก็เตรียมจะขอให้รัฐมนตรีพลังงานสหรัฐฯ ถอดชื่อเกาหลีใต้ออกจากบัญชีประเทศอ่อนไหวระหว่างที่เดินทางเยือนอเมริกาในสัปดาห์นี้
เอกอัครราชทูต ยุน ได้แถลงต่อสภาหอการค้าอเมริกันในเกาหลีใต้ว่า การขึ้นบัญชีนีมีผลจำกัดแค่เฉพาะในหน่วยงานของกระทรวง DOE เท่านั้น และไม่ได้มีผลกระทบในวงกว้างต่อความร่วมมือระหว่างสหรัฐฯ และเกาหลีใต้
“เกาหลีใต้ถูกขึ้นบัญชี เพราะว่ามีการนำข้อมูลเปราะบางไปใช้อย่างไม่เหมาะสม” ยุน กล่าว
ทูตสหรัฐฯ รายนี้ไม่ขอลงรายละเอียด แต่บอกว่าปีที่แล้วมีนักศึกษา นักวิจัย และเจ้าหน้าที่รัฐบาลเกาหลีใต้มากกว่า 2,000 คนเดินทางไปเยี่ยมชมห้องปฏิบัติการของสหรัฐฯ
“มันไม่ใช่เรื่องใหญ่โตอะไร” ยุน กล่าว “สาเหตุที่มีเรื่องขึ้นมาก็เพราะว่ามีชาวเกาหลีใต้จำนวนมากเดินทางไปที่นั่น”
กระทรวง DOE ระบุในรายงานเมื่อปีที่แล้วว่าได้ “ไล่ออก” พนักงานสัญญาจ้างรายหนึ่งที่พยายามขึ้นเครื่องบินไปเกาหลีใต้พร้อมกับ “ซอฟต์แวร์ออกแบบเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์” ที่เป็นกรรมสิทธิ์ของห้องปฏิบัติการแห่งชาติไอดาโฮ (Idaho National Laboratory)
รายงานบอกด้วยว่า บุคคลดังกล่าวซึ่งกำลังถูกสอบสวนโดยหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายสหรัฐฯ ได้มีการติดต่อกับ “รัฐบาลต่างชาติ” โดยไม่ระบุว่าเป็นประเทศไหน
ทั้งนี้ ยังไม่ชัดเจนว่ากรณีดังกล่าวมีส่วนทำให้เกาหลีใต้ถูกสหรัฐฯ ขึ้นบัญชีเป็นประเทศอ่อนไหวหรือไม่ ขณะที่ DOE และกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ก็ยังไม่ออกมาชี้แจงเรื่องนี้
โฆษก DOE ระบุว่า สหรัฐฯ ภายใต้การนำของอดีตประธานาธิบดี โจ ไบเดน ได้เพิ่มเกาหลีใต้ลงในบัญชีกลุ่มประเทศอ่อนไหว (Sensitive and Other Designated Countries) ขั้นต่ำสุดในเดือน ม.ค. ก่อนที่ ไบเดน จะอำลาตำแหน่งไม่นานนัก
สำหรับรายชื่อกลุ่มประเทศอ่อนไหวของ DOE นั้นประกอบไปด้วยจีน ไต้หวัน อิสราเอล รัสเซีย อิหร่าน และเกาหลีเหนือ โดยเตหะรานและเปียงยางนั้นถึงขั้นถูกพะยี่ห้อเป็น “รัฐก่อการร้าย” ตามเอกสารที่เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์กระทรวงเมื่อปี 2017
เรื่องนี้ก่อให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างมากในโซล ซึ่งยืนยันว่ารัฐบาลไม่เคยได้รับแจ้งอย่างเป็นทางการจากสหรัฐฯ เกี่ยวกับการถูกขึ้นบัญชี และมาทราบเรื่องผ่านแหล่งข่าวซึ่งให้ข้อมูลแบบไม่เป็นทางการ
ก่อนหน้านี้ มีเจ้าหน้าที่เกาหลีใต้บางคนที่เสนอแนวคิดให้รัฐบาลผลิต “อาวุธนิวเคลียร์” เป็นของตนเอง ขณะที่การประกาศใช้กฎอัยการศึก (martial law) เพียงไม่กี่ชั่วโมงเมื่อเดือน ธ.ค. ปีที่แล้วก็ทำให้คณะผู้นำเกาหลีใต้ต้องเผชิญวิกฤตการเมืองอย่างหนักหน่วง
กระทรวงการต่างประเทศเกาหลีใต้ระบุเมื่อวันจันทร์ (17) ว่า การตัดสินใจของ DOE นั้นน่าจะมาจาก “เรื่องความปลอดภัย” ที่เกี่ยวพันกับศูนย์วิจัยแห่งหนึ่ง และไม่ได้มีที่มาจากนโยบายต่างประเทศของเกาหลีใต้เอง
โฆษก DOE เผยว่า การขึ้นบัญชีประเทศอ่อนไหวซึ่งจะมีผลบังคับในเดือน เม.ย. ไม่ได้ส่งผลให้เกาหลีใต้เผชิญข้อจำกัดใหม่ๆ จากสหรัฐฯ เพียงแต่กำหนดให้สหรัฐฯ ต้องมีกระบวนการทบทวนภายในก่อนที่จะร่วมมือหรือส่งเจ้าหน้าที่ไปเยือนประเทศที่ถูกขึ้นบัญชี
ที่มา : รอยเตอร์