“ตึกยาวสวนกุหลาบ” จิตวิญญาณชาวชมพู-ฟ้า อาคารเรียนทรงคุณค่า ของทีมแชมป์ (ร่วม) ไร้พ่าย ฟุตบอลจตุรมิตรครั้งที่ 30

จบลงไปอย่างสวยงามท่ามกลางผู้สนใจมากมายสำหรับ “การแข่งขันฟุตบอลประเพณีจตุรมิตรสามัคคี” หรือที่หลายคนมักเรียกสั้น ๆ ว่า “ฟุตบอลจตุรมิตร” กีฬาเชื่อมความสามัคคีของ 4 โรงเรียนลูกผู้ชายชั้นนำของเมืองไทย ได้แก่ สวนกุหลาบ เทพศิรินทร์ อัสสัมชัญ และกรุงเทพคริสเตียน

ฟุตบอลจตุรมิตรครั้งนี้ (ครั้งที่ 30) แม้จะมีความพยายามปั่นและป่วนเรื่องการยกเลิกแปรอักษรแบบเป็นขบวนการของคนบางกลุ่ม พรรคการเมืองบางพรรค และสื่อรับงานบางสำนัก แต่นั่นกลับกลายเป็นการประจานความ “เผือก” ของตัวเองเกิดกระแสตีกลับ ถูกสังคมโซเชียลรุมถล่มจนแหกไม่เป็นท่า นอกจากนี้ยังทำให้ความสามัคคีของ 4 โรงเรียนแน่นแฟ้นยิ่งขึ้น รวมถึงช่วยโปรโมตให้ชื่อเสียงของฟุตบอลจตุรมิตรครั้งที่ 30 ให้โด่งดังมากยิ่งขึ้น


สำหรับผลการแข่งขันฟุตบอลจตุรมิตร ครั้งนี้ อันดับ 4 ได้แก่ อัสสัมชัญ อันดับ 3 เทพศิรินทร์ อันดับ 2 ไม่มี ส่วนอันดับ 1 หรือ ทีมแชมป์ เป็นการครองแชมป์ร่วมกัน ระหว่างสวนกุหลาบกับกรุงเทพคริสเตียน (ผลเสมอ 0-0) ถือเป็น 2 โรงเรียนที่ทำสถิติครองแชมป์มากที่สุด (รวมแชมป์ร่วม) 14 ครั้งเท่ากัน

อย่างไรก็ดีหากมองกันที่ตาราง คะแนน และผลการแข่งขันแล้ว จะเห็นว่าทีมชมพู-ฟ้าสวนกุหลาบ ที่ห่างหายจะถ้วยแชมป์ไปนาน ครั้งนี้มีสถิติที่สวยหรู เป็นแชมป์ (ร่วม) ไร้พ่าย แข่ง 4 ชนะ 3 เสมอ 1 (นัดชิงชนะเลิศ)


เมื่อพูดถึงโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยแล้ว หนึ่งในภาพจำของเรียนแห่งนี้ที่หลายคนคุ้นตากันดีก็คือ “ตึกยาว” ที่ทอดตัวยาวสวยงามริมถนนตรีเพชร ใกล้ ๆ กับสะพานพระพุทธยอดฟ้าและปากคลองตลาด ซึ่งนอกจากจะเป็นอาคารเรียนทรงคุณค่าที่มีประวัติอันยาวนานแล้ว ยังเป็นจุดท่องเที่ยว ถ่ายรูป เช็กอิน ในย่านสะพานพุทธ-ปากคลองตลาด ที่มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาตินิยมไปถ่ายรูปกับตึกยาวสวยคลาสสิกแห่งนี้กันเป็นจำนวนมาก

ตึกยาว หรือ “ตึกยาวสวนกุหลาบ” หรือ “อาคารสวนกุหลาบ” สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ ออกแบบโดยกรมโยธาธิการ ตามแนวพระราชดำรัส ที่ทรงรับสั่งว่าถ้าจะสร้างตึกให้สร้างอย่างดี เป็นศรีสง่าของพระนคร


ตึกยาวเริ่มก่อสร้างปี พ.ศ. 2453 สร้างแล้วเสร็จและเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการเมืองวันที่ 24 มิถุนายน ปี 2454 ปัจจุบัน (2566) มีอายุกว่า 112 ปีแล้ว

ตึกยาวสวนกุหลาบเป็นสถาปัตยกรรมยุโรปแบบนีโอคลาสสิก (ที่ได้รับความนิยมในยุคนั้น) สีเหลืองมัสตาร์ด มีความกว้าง 11.35 เมตร มีความยาวถึง 198.35 เมตร ถือเป็น “อาคารเรียนที่ยาวที่สุดในประเทศไทย”


ตัวอาคารตึกยาวมี 2 ชั้น ตั้งโดดเด่นทอดตัวยาวตามแนวถนนตรีเพชร มี 37 ห้อง ชั้นบน 19 ห้อง ชั้นล่าง 18 ห้อง มีประตู 164 บาน หน้าต่าง 166 บาน มีบันได 12 แห่ง มีช่องลูกกรงไม้ 54 แห่ง

ผนังอาคารตึกยาวด้านติดถนนชั้นล่างเป็นแนวหน้าต่างโค้ง ส่วนชั้นบนถอยร่นผนังเข้าไปอยู่หลังแนวซุ้มโค้งที่เป็นทางเดิน ช่องทางเข้าสู่โรงเรียนเป็นหลังคาจั่ว ตกแต่งด้วยปัลลาเดียนโมทิฟตามแบบของวิลล่าที่ออกแบบโดยปัลลาดิโอ ผนังด้านในโรงเรียนเป็นแนวทางเดินซุ้มโค้งยาวตลอดทั้งสองชั้น

นอกจากนี้ตึกยาวยัง มีลวดลายปูนปั้น มีเสาอิง มีคูหาโค้ง และมีการประดับตกแต่งอื่น ๆ อีกอย่างสวยงาม สมส่วน


ตึกยาวเคยมีการบูรณะซ่อมแซมหลายครั้งด้วยกัน อย่างเช่น ช่วงระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปี 2488 ตึกยาวได้ถูกลูกระเบิดเสียหายบริเวณ 2 ห้องสุดท้ายใกล้โรงเรียนเพาะช่าง จึงต้องบูรณะให้คงสภาพเดิม และในปี 2540 มีการซ่อมแซมครั้งใหญ่ โดยได้รับงบประมาณของชาติมาบูรณะ และได้ปูฐานรากใหม่ ดีดตัวตึกขึ้นพร้อมทั้งอัดคอนกรีตใต้ฐานรากให้แข็งแรง

ด้วยความโดดเด่นทั้งทางด้านประวัติศาสตร์และสถาปัตยกรรม ตึกยาวสวนกุหลาบที่มีความสวยงามและเก่าแก่แห่งนี้ กรมศิลปากรจึงได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติในปีพ.ศ. 2530 และสมาคมสถาปนิกสยามยังยกย่องให้เป็นอาคารอนุรักษ์ดีเด่นเมื่อปี 2543 อีกด้วย


ปัจจุบันอาคารตึกยาวสวนกุหลาบมีพื้นที่ส่วนหนึ่งเป็นที่ตั้งของ “พิพิธภัณฑ์การศึกษา” ผู้สนใจสามารถไปเที่ยวชมกันได้ หรือใครหากผ่านไปแถวสะพานพุทธ ปากคลองตลาดก็สามารถแวะถ่ายรูป (ภายนอก) กับอาคารตึกยาวแห่งนี้ได้

สำหรับตึกยาวสวนกุหลาบนอกจากจะเป็นหนึ่งในสถาปัตยกรรมทรงคุณค่าที่มีความเป็นมายาวนานแล้ว ยังเป็นอีกหนึ่งสัญลักษณ์และเป็นดังจิตวิญญาณศูนย์รวมความผูกพัน ของชาวชมพู-ฟ้า สวนกุหลาบ

เป็น “คนสร้างตึก ตึกสร้างคน คนสร้างชาติ” ซึ่งที่ผ่านมาได้สร้างบุคคลสำคัญ และบุคคลที่มีชื่อเสียงให้กับประเทศนี้เป็นจำนวนมาก