เปโตรหยวนแจ้งเกิดที่มอสโก

เปโตรหยวนแจ้งเกิดที่มอสโก
โดยทนง ขันทอง

ในปี 1974 เฮนรี่ คิสซิงเจอร์ รมว.ต่างประเทศสหรัฐเดินทางไปซาอุดิอาระเบียเพื่อยืนข้อเสนอที่กษัตริย์ซาอุดิไม่สามารถจะปฏิเสธได้ คิสซิงเจอร์เสนอให้ซาอุดิขายน้ำมันเป็นดอลล่าร์เพียงเงินสกุลเดียว เพื่อแลกกับการที่สหรัฐจะการันตีความมั่นคงให้ซาอุดิ พร้อมขายอาวุธให้ เมื่อขายน้ำมันได้เงินดอลล่าร์แล้ว ซาอุดิสามารถใช้ดอลล่าร์นั้นรีไซเคิลกลับไปซื้อพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐเพื่อเป็นการออมเงิน โดยได้ดอกเบี้ย ถ้าหากซาอุดิไม่ยอม คิสซิงเจอร์ขู่แบบนิ่มนวลว่า สหรัฐอาจจะยกกองทัพมายึดบ่อน้ำมันท้ังหมดของซาอุดิก็ได้

ซาอุดิไม่มีทางเลือก ต้องยอมรับในข้อเสนอนี้

เมื่อซาอุดิยอม ประเทศผู้ผลิตน้ำมันอื่นๆในตะวันออกกลางก็หันมาขายน้ำมันเป็นเงินสกุลดอลล่าร์เหมือนกัน แม้ว่าสหรัฐจะยกเลิกการผูกดอลล่าร์กับทองคำเมื่อ3ปีก่อนหน้านั้น ทำให้ดอลล่าร์กลายเป็นเงินกระดาษเปล่าๆที่ไม่มีทองคำหรือสินทรัพย์ใดๆหนุนหลัง แต่การที่ซาอุดิ และกลุ่มประเทศผู้ผลิตน้ำมันขายน้ำมันเป็นดอลล่าร์ ทำให้ประเทศต่างๆไม่สามารถจะทิ้งดอลล่าร์ได้ เพราะว่ามีความจำเป็นที่จะต้องสำรองดอลล่าร์เพื่อใช้สำหรับการนำเข้าน้ำมันจากตะวันออกกลาง

นั่นคือจุดเริ่มต้นของเปโตรดอลล่าร์ หรือการที่สหรัฐเอาบ่อน้ำมันของตะวันออกกลาง ซึ่งไม่ใช่เป็นของตัวเองมาหนุนดอลล่าร์แทนทองคำหลังจากสหรัฐยกเลิกระบบมาตรฐานทองคำ ทำให้ดอลล่าร์สามารถรักษาการเป็นเงินสกุลหลักของโลกต่อไปจนถึงทุกวันนี้ ที่สำคัญ สหรัฐได้เปรียบประเทศอื่น เพราะว่าสามารถพิมพ์เงินดอลล่าร์เพื่อซื้อสินค้าจากประเทศอื่นๆได้โดยตรง ในขณะที่ประเทศอื่นต้องส่งออก หรือขายของเพื่อให้ได้ดอลล่าร์เพื่อที่จะจำไปซื้อสินค้าจากต่างประเทศอีกต่อหนึ่ง

ในระหว่างวันที่20-22มีนาคมที่ผ่านมา ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงได้เดินทางไปยังกรุงมอสโก เพื่อพบปะและหารือความสัมพันธ์เชิงยุทธศาสตร์ในทุกมิติกับประธานาธิบดีปูตินของรัสเซีย เพื่อเปลี่ยนแปลงโลกด้วยการลดอิทธิพลของตะวันตก พร้อมกับนำพาโลกไปสู่ระเบียบเศรษฐกิจโลกและระเบียบการเงินโลกใหม่

นอกจากเรื่องความร่วมมือทางความมั่นคงและทางทหารแล้ว ประเด็นที่สำคัญที่สุดของข้อตกลงระหว่างจีนกับรัสเซียคือ การที่รัสเซียจะหันมาใช้เงินสกุลหยวนในการค้าขาย หรือการทำธุรกรรมทางการเงินระหว่างประเทศ โดยจะหันหลังให้กับดอลล่าร์ เงินยูโร เงินปอนด์ เงินเยน ที่เป็นเงินของกลุ่มจี 7ที่ดำเนินนโยบายเป็นศัตรูกับรัสเซียอย่างเปิดเผยในเวลานี้ผ่านการสงครามตัวแทนในยูเครน

ปูตินประกาศว่า รัสเซียเตรียมอนุมัติใช้เงินหยวนเป็นสกุลเงินหลัก สำหรับการซื้อขายกับปะเทศในภูมิภาคเอเชีย แอฟริกา และละตินอเมริกา เพื่อคานอำนาจและตอบโต้สหรัฐอเมริกา และ นาโต้ ที่หนุนความขัดแย้งผ่านทางยูเครน

คำประกาศของปูตินว่า รัสเซียจะใช้หยวนเป็นเงินสกุลหลักในการค้าขาย หรือการทำธุรกรรมการเงินระหว่างประเทศเท่ากับว่า มอสโกได้การันตีเปโตรหยวน เหมือนกับที่ซาอุดิได้แอ่นอกรับรองเปโตรดอลล่าร์ในปี 1974 เปโตรหยวนจึงแจ้งเกิดที่มอสโก โดยที่รัสเซียเป็นผู้ส่งออกน้ำมันกับก๊าซธรรมชาติรายใหญ่ที่สุดของโลก

ความแตกต่างระหว่างเปโตรดอลล่าร์ กับเปโตรหยวนคือ ซาอุดิตกอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถจะปฏิเสธข้อเสนอของสหรัฐได้ เพราะว่าถูกสหรัฐเอาปืนจ่อที่ขมับ ไม่มีทางขัดขืนได้ ในขณะที่ปูตินยินยอมส่งเสริมเปโตรหยวนด้วยเหตุผลทางยุทธศาสตร์ และความอยู่รอดของรัสเซียที่ต้องร่วมมือกับจีนในช่วงเวลาที่คับขันนี้เพื่อที่จะต่อสู้กับอิทธิพลของตะวันตกที่ครองโลกมานาน เพราะว่าลำพังรัสเซีย หรือจีนเองสู้ตะวันตกไม่ได้ แต่ถ้าจับมือกันก็มีสิทธิ์ลุ้น

ในทางการเงิน หรือทางเศรษฐศาสตร์ มันยังไม่ถึงเวลาที่ปูตินจะสร้างเปโตรรูเบิล เนื่องจากรัสเซียยังคงมีเศรษฐกิจเล็ก หรือมีขนาดประมาณ$2.13ล้านล้าน ในขณะที่จีนมีขนาดเศรษฐกิจ$18.32ล้านล้าน เงินหยวนจึงมีศักยภาพหรืออำนาจต่อรองที่สูงกว่าจากสายป่านที่ยาวกว่า

การผลักดันเปโตรหยวนเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ในการโค่นล้มเปโตรดอลล่าร์ เพราะว่าถ้าหากสหรัฐไม่สามารถรักษาการเป็นเงินสกุลหลักของโลกของดอลล่าร์ ต่อไปจะไม่สามารถก่อหนี้ หรือบริโภคเกินควรเหมือนในช่วงที่ผ่านมา และจะไม่สามารถไฟแนนซ์แสนยานุภาพทางทหารได้

นักวิเคราะห์ทองคำชาวดัทช์ นาย Willem MiddelKoop บอกว่า มันเป็นข้อตกลงเปโตรหยวนของมอสโควสำหรับปี 2023


Stew Peters เจ้าของรายการ Stew Peters Show ชาวอเมริกันมองว่า การที่รัสเซียจะใช้เงินหยวนทำการค้ากับแอฟริกา เอเชีย และลาตินอเมริกา มันจะเป็นจุดจบของเปโตรดอลล่าร์ และจะเป็นจุดเร่ิมต้นของเปโตรหยวน

เนื่องจากรัสเซียถูกสหรัฐและยุโรปแซงชั่น ทำให้เศรษฐกิจรัสเซียเข้ามาพัวพันกับจีนมากยิ่งขึ้น อันเห็นได้จากการที่รัสเซียกลายเป็นผู้ขายน้ำมันรายใหญ่ที่สุดให้จีน โดยแซงหน้าซาอุดิอาระเบียไปแล้ว ธุรกิจจีนก็กำลังทะยอยเข้าลงทุนในรัสเซียเพื่อทดแทนธุรกิจตะวันตกที่ย้ายออกจากตลาดรัสเซีย

การค้าระหว่างจีนกับรัสเซียเพิ่ม30%ในปี 2022 และคาดว่าจะแตะระดับ$200,000ล้านในปีนี้ โดยสองในสามของการค้าซื้อขายกันด้วยเงินหยวนและรูเบิล เนื่องจากท้ังสองประเทศกำลังออกจากระบบดอลล่าร์

ตามข้อมูลของธนาคารกลางรัสเซีย สัดส่วนของเงินหยวนในการชำระเงินเพื่อการส่งออกของรัสเซียเพิ่มขึ้น32เท่าในปี2022 หรือ16% ณ สิ้นปี รัสเซียใช้หยวนเพื่อการนำเข้าเพิ่มจาก4% เป็น23%ในปีที่แล้ว

การออมเงินหยวนในระบบธนาคารของรัสเซียเพิ่มขึ้น11% ณ มกราคมปี 2023 สำหรับบัญชีเงินฝากเงินตราต่างประเทศ เทียบกับ0%ก่อนเกิดสงครามยูเครน

เงินหยวนเป็นเงินสกุลที่มีการซื้อขายมากที่สุดในตลาดอัตราแลกเปลี่ยนของมอสโก แซงหน้าเงินดอลล่าร์ และยูโรไปแล้ว

ตามข้อมูลของSWIFT รัสเซียเป็นผู้ใช้หยวนมากเป็นอันดับที่ 5 โดยมีสัดส่วนการใช้2.3%ในระบบชำระโลกของเงินหยวน ตามหลังฮ่องกง อังกฤษ สิงคโปร์และสหรัฐ ปีที่แล้ว รัสเซียใช้เงินหยวนเพียง 0.3% ถ้าเป็นอย่างนี้ต่อไป รัสเซียจะเป็นประเทศที่ใช้หยวนมากที่สุดในโลก รองมาจากฮ่องกง

แต่ถ้าดูการใช้หยวนในระบบชำระเงินCross Border Interbank Payment Systemของจีน ตัวเลขการใช้หยวนจะเพิ่มกว่าที่รายงานในระบบSWIFTมาก เนื่องจากในช่วงที่ผ่านมา จีนได้มีการส่งเสริมให้มีการใช้หยวนสำหรับประเทศคู่ค้าผ่านแพลตฟอร์มของตัวเอง เพื่อปลดแอกจากกับดักของระบบการเงินของตะวันตกที่สหรัฐสามารถแซงชั่นใครก็ได้ตามอำเภอใจ

นอกจากรัสเซียจะเป็นผู้ออกตัวอย่างเป็นทางการในการสนับสนุนเปโตรหยวนแล้ว เราจะได้เห็นปรากฎการณ์เปโตรหยวนในตะวันออกกลางที่กำลังดำเนินนโยบายปลดแอกจากอิทธิลของสหรัฐ ซึ่งจะทำให้เปโตรดอลล่าร์เสื่อมความขลังลงไปในที่สุด

ซาอุดิอาระเบียคอยโอกาสมานานแล้วที่จะปลดแอกจากการที่ต้องกินน้ำใต้ศอกสหรัฐ โดยได้หันหลังมาคบค้าสมาคมกับจีนและรัสเซียใกล้ชิดมากยิ่งขึ้น และได้ตกลงที่จะขายน้ำมันให้จีนเป็นเงินหยวนแล้วเป็นบางส่วน ประเทศอาหรับอื่นๆจะเดินตามหลังซาอุดิอาระเบียในการยอมรับเปโตรหยวนต่อไป ในขณะที่อิหร่านมีการค้าขายกับจีนมานานผ่านเปโตรหยวน การที่จีนสามารถทำให้ซาอุดิ กับอิหร่านจับมือกันได้ และรัสเซียช่วยเจรจาให้ตุรกี และยูเออีหันมาคืนดีกับซีเรีย ทำให้ภูมิทัศน์ทางการเมืองของตะวันออกกลางเปลี่ยนไปในทิศทางที่เป็นมิตร หรือเป็นเอกภาพกันมากขึ้น จากจากในอดีตที่ภูมิภาคนี้ถูกตะวันตกแบ่งแยกและปกครอง

การเดินทางไปเยือนตะวันออกกลางของสี จิ้นผิงเมื่อปลายปีที่แล้วมีการพูดคุยกับประเทศผู้ผลิตน้ำมันให้ใช้เงินสกุลหยวนในการค้าขายแลกกับการลงทุนของจีน และความร่วมมือทางด้านเศรษฐกิจ ทำให้บรรยากาศเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิงจากนโยบายการต่างประเทศเชิงรุกของจีนที่ไม่เคยปรากฎมาก่อน

จากการที่จีนมีสัมพันธ์ที่ดีกับแอฟริกา และตะวันออกกลาง รวมท้ังผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่ไม่ว่าจะเป็นรัสเซีย และซาอุดิอาระเบีย เวเนซุเอล่า อิหร่าน อิรักทำให้จีนสามารถเข้าถึงซัพพลายน้ำมันกว่า80%ของโลก ทำให้เปโตรหยวนกำลังออกตัวได้ดี ซึ่งก็เป็นผลจากการที่ความมั่นใจในดอลล่าร์ลดลงจากปัญหาหนี้ และเงินเฟ้อของสหรัฐที่แก้ไขไม่ได้ รวมท้ังระบบธนาคารของสหรัฐที่กำลังออกอาการร่อแร่อยู่ในเวลานี้ เพราะเจอปัญหาฟองสบู่แตก ที่สำคัญ สหรัฐติดอาวุธดอลล่าร์ ใช้ดอลล่าร์เป็นเครื่องมือในการแซงชั่น ทำให้ประเทศต่างๆไม่อยากถือครองดอลล่าร์อีกต่อไป เพราะกลัวว่าจะถูกสหรัฐยึดบัญชีดอลล่าร์เหมือนกับที่รัสเซียถูกยึด

การเยือนมอสโกของสี จิ้นผิงประจวบเหมาะกับช่วงเวลาที่ยุโรปและสหรัฐกำลังเผชิญกับวิกฤติระบบธนาคาร และแนวโน้มที่จะเกิดภาวะเศรษฐกิจถดถอยที่รุนแรง ในขณะที่สงครามยูเครนกำลังทวีร้อนแรงมากยิ่งขึ้น จนมีความเป็นไปได้ที่เราจะมีการรีเซ็ตระบบการเงินโลก พร้อมกับความเสี่ยงของสงครามโลก โดยที่จีนและรัสเซียมีความพร้อม และความมั่นใจอย่างเต็มที่ในการรับมือกับตะวันตก

ก่อนจากกัน ผู้นำทั้งสองกล่าววาจาอมตะที่เป็นที่ฮือฮากันทั่วโลก

สี จิ้นผิง: การเปลี่ยนแปลงกำลังมา ซึ่งไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในรอบ 100ปี และเราจะร่วมมือกันผลักดันให้มีการเปลี่ยนแปลง

ปูติน: ผมเห็นด้วย

สี จิ้นผิง: ดูแลตัวเองให้ดีๆ เพื่อนรัก

ปูติน: ขอให้เดินทางด้วยความปลอดภัย