คุณปู่คาลีม อุลเลาะห์ ข่าน มีชีวิตที่เป็นอัจฉริยะละม้ายกับตำนานแห่งอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ โดยในยุคสมัยวัยรุ่นวัยเรียนนั้น คุณปู่เคยเป็นนักเรียนสอบตกชั้น 7 สองปีซ้อน จนต้องแอบเก็บกระเป๋าเสื้อผ้า หนีอาญาไม้เรียวของคุณพ่อ ขึ้นรถไฟเดินทางไปไกลสองสามร้อยกิโลเมตร เพื่อขอพักพิงอ้อมอกของคุณยาย นานครึ่งเดือน แล้วจึงกลับบ้าน และเข้าสวนผลไม้ของตระกูล ก้มหน้าก้มตาช่วยคุณพ่อทำงานอย่างแข็งขัน โบกมือลาการศึกษาในระบบโรงเรียนไว้เพียงแค่นั้น
การศึกษาที่แท้จริงของคุณปู่คาลีม ดำเนินเดินหน้าอย่างเข้มข้นในการปฏิบัติงานจริง ณ สวนของตระกูล ก่อนจะพัฒนาตนเองขึ้นเป็นจอมเทพแห่งการสร้างสรรค์ผลไม้สายพันธุ์ใหม่ๆ ที่ประเทศอินเดียภาคภูมิใจนั้น คุณปู่คร่ำหวอดอยู่กับการศึกษา สังเกต ทดลอง จนกระทั่งสามารถเสกสร้างสายพันธุ์มะม่วงใหม่ๆ ด้วยกรรมวิธีอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ และด้วยดวงใจแห่งศิลปินเนิ่นนานเป็นหลายทศวรรษ
เอเอฟพีเล่าว่า คุณปู่คาลีม ตื่นแต่รุ่งสางทุกวัน คุณปู่สวดมนต์ แล้วออกเดินประมาณ 2 กิโลเมตรไปยังต้นอภิมหามะม่วงวัย 120 ปี ซึ่งเติบใหญ่ไพศาลแผ่กิ่งก้านกว้างขวางแข็งแรง อีกทั้งยังโตเสียดฟ้าด้วยความสูงสง่ามากกว่า 9 เมตร ต้นอภิมหามะม่วงนี้เป็นแปลงเกษตรคู่บุญของคุณปู่คาลีม โดยคุณปู่ได้สร้างสรรค์สายพันธุ์มะม่วงใหม่ๆ บนต้นคุณทวดมะม่วงมาแล้วไม่น้อยกว่า 300 สายพันธุ์ในตลอดช่วงหลายทศวรษที่ท่านดูแลบำรุงรักษากันมาภายในสวนเกษตรของครอบครัวข่าน ณ เมืองมาลิฮาบัด เขตลัคเนา รัฐอุตตรประเทศในภาคกลางตอนบนของอินเดีย
เมื่อเดินถึงต้นคุณทวดมะม่วง แววตาของคุณปู่คาลีมเป็นประกายแจ่มใสขณะพินิจมองตรวจตรากิ่งก้านต่างๆ ลูบคลำใบโน้นบ้างใบนี้บ้าง และสูดดมกลิ่นของผลมะม่วงพลางพิเคราะห์อย่างเปี่ยมสุข
“นี่เป็นรางวัลสำหรับที่ผมทุ่มเททำงานหนักภายใต้ดวงอาทิตย์แผดเผาดั่งคบไฟนานเป็นหลายทศวรรษครับ” คุณปู่วัย 82 กะรัต ผู้ซึ่งยังแข็งแรงไม่น้อยหน้าท่านอภิมหาต้นมะม่วง 120 ปี กล่าวอย่างนั้นกับนักข่าวเอเอฟพีเมื่อกลางเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
“เมื่อมองด้วยตาเปล่า นี่เป็นแค่ต้นไม้ แต่ถ้ามองด้วยใจ นี่เป็นทั้งต้นไม้ สวนผลไม้ และวิทยาลัยมะม่วงแห่งใหญ่ที่สุดของโลกครับ” คุณปู่คาลีม กล่าวอย่างผู้เปี่ยมวิสัยทัศน์
การศึกษาในโลกแห่งพืชพรรณและผลไม้ เปิดโอกาสให้พรสวรรค์เติบใหญ่ นำสู่ความสำเร็จทางเกษตรกรรม
ย้อนอดีตกลับไป 60-70 ปี คุณปู่คาลีม ยังเป็นเด็กชายคาลีม วัยรุ่นวัยนักเรียน ซึ่งตกอยู่ในสถานการณ์อันมืดมนแห่งการศึกษาในระบบโรงเรียน โดยตอนที่เรียนชั้น 7 เขาสอบตก แต่ด้วยความที่ทางบ้านยังไม่ทราบเรื่อง เขาแพกมะม่วงหนึ่งหีบ หลบไปขึ้นรถไฟตั้งแต่ที่ขอบฟ้ายังมีเพียงแสงอรุณแดงส้ม มุ่งหน้าไปขอพักพิงอ้อมอกคุณยายซึ่งอยู่ไกลออกไปสองสามร้อยกิโลเมตร เพื่อจะได้รอดพ้นอาญาไม้เรียวคุณพ่อ
ครั้นวันเวลาผ่านไป 17 วัน เขารู้สึกพร้อมทั้งกายและใจ จึงลาคุณยายกลับบ้าน และด้วยอาการสงบนอบน้อม เขาหิ้วตะกร้าเครื่องมือ เดินเข้าสวนไปช่วยงานคุณพ่ออย่างใส่ใจ ด้านคุณพ่อก็เมตตาเหลือเกิน ท่านไม่พูดจาอะไรให้สะเทือนขวัญ แล้ววิกฤตชีวิตครั้งนั้นก็ผ่านไปด้วยดี โดยที่เด็กชายคาลีมได้รับอนุญาตให้ลาออกจากโรงเรียน แล้วไปเอาดีทางเกษตรกรรมซึ่งเป็นอะไรที่เขามีพรสวรรค์เหลือล้น
“ผมไม่เคยชื่นชอบสักเท่าไรกับการเรียนหนังสือ ผมรู้ดีว่าการศึกษาเรียนรู้ด้วยการทำงานในสวนผลไม้ จะให้ความรู้แก่ผมมากมายกว่าน่ะครับ ทีนี้ พอผมสอบตกชั้น 7 ผมก็ตัดสินใจไปพัฒนาในเส้นทางที่แท้จริงของตนเอง คือ ปลูกผลไม้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มะม่วง”
ในการนี้ เขาพัฒนาตนเองอย่างรวดเร็ว และเมื่อเข้าสู่วัยหนุ่ม ณ 17 กะรัต เขาคิดอ่านทำการทดลองสร้างพันธุ์มะม่วงใหม่ๆ 7 สายพันธุ์ ด้วยวิธีทาบกิ่ง โดยดำเนินการอยู่ในพื้นที่ 50 ไร่แห่งสวนของตระกูลซึ่งบรรพบุรุษในสายตระกูลของคุณพ่อได้สืบทอดองค์ความรู้และทักษะการเป็นเกษตรกรปลูกผลไม้นานาชนิดอย่างต่อเนื่องนานกว่า 150 ปี โดยเน้นในด้านของมะม่วงคุณภาพเยี่ยมและจัดสรรพื้นที่ให้มะม่วงเป็นการเฉพาะราว 20 ไร่กันเลยทีเดียว
แต่ปรากฏว่าพายุถล่มสวน ส่งผลให้ต้นมะม่วงหลักที่ใช้ทาบกิ่ง มีอันเป็นไป คือ ล้มโค่น พร้อมกับพาเอาพันธุ์มะม่วงใหม่ทั้งหมดพินาศไป หลังจากนั้นพ่อหนุ่มคาลีมเร่งทำงานเคียงข้างคุณพ่อ เป็นเรี่ยวแรงสำคัญของคุณพ่อในวิสาหกิจปลูกผลไม้ส่งขายอย่างเป็นล่ำเป็นสัน พร้อมกับพัฒนาทักษะและองค์ความรู้ทางเกษตรต่างๆ อย่างจริงจัง
เขามุมานะทำงานหนักในสวนอย่างต่อเนื่อง 3 ทศวรรษผ่านไปไวเหมือนหลับแล้วตื่น ในปี 1987 คุณคาลีม ณ วัยใกล้หลักห้าเป็นเกษตรกรผู้แข็งแกร่งด้วยความรู้และศักยภาพมหาศาล เขารู้สึกพร้อมที่จะสืบสานความใฝ่ฝันแห่งการสร้างมะม่วงสายพันธุ์ใหม่ๆ
เขาดำเนินการบนต้นไม้โบราณของตระกูล ซึ่งปรากฏว่าคุณคาลีม ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดีเยี่ยม โดยนับจากศักราชดังกล่าวจดจนถึงปัจจุบัน มีการทาบกิ่งข้ามสายพันธุ์เพื่อเพาะมะม่วงสายพันธุ์ใหม่ๆ บนต้นอภิมหามะม่วงคู่บุญได้สำเร็จแล้วมากกว่า 300 สายพันธุ์ พร้อมกับดำเนินการบนต้นมะม่วงอื่นๆ ภายในพื้นที่สวนมะม่วง 20 ไร่ ได้สำเร็จมากกว่า 1,600 สายพันธุ์ โดยที่ว่าแต่ละสายพันธุ์จะมีรสชาติเฉพาะตัว มีเนื้อ มีสี และมีขนาดแตกต่างเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง สื่อออนไลน์นามว่า thebetterindia.com ในอินเดียรายงานไว้เมื่อเดือนพฤษภาคม 2020
มะม่วงสายพันธุ์พิเศษ “มะม่วงไอศวรรยา” นางเอกซุปตาร์แห่งบอลลีวูด
หนึ่งในมะม่วงสายพันธุ์ใหม่ๆ ทั้งปวงที่ถูกสรรค์สร้างขึ้นมานั้น เขาตั้งชื่อให้อย่างไพเราะว่า มะม่วงไอศวรรยา เพื่อเป็นเกียรติแก่ดารานักแสดงสาวคนดังแห่งฟากฟ้าบอลลีวูด อดีตมิสเวิลด์ปี 1994 คือ ไอศวรรยา ราย พัจจัน ทั้งนี้ มะม่วงพันธุ์ไอศวรรยา เป็นหนึ่งในผลงานสร้างสรรค์ที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาลของคุณอาคาลีม ตราบจนถึงปัจจุบันนี้
“มะม่วงพันธุ์ใหม่ที่ผมสร้างขึ้นนี้งดงามเหมือนนักแสดงสาวท่านนั้นครับ แต่ละผลมีน้ำหนักมากกว่า 1 กิโลกรัม ผิวเปลือกก็สวยพิเศษเป็นสีเหลืองทองผุดผ่อง ด้านรสชาติคือหวานชื่นใจอย่างยิ่ง” คุณปู่คาลีมบอกนักข่าวเอเอฟพีเมื่อสัปดาห์กว่าที่ผ่านมา
นับถึงบัดนี้ งานรังสรรค์ชั้นเยี่ยมรายการอื่นๆ ของคุณปู่คาลีม ได้แก่ สุดยอดมะม่วงพันธุ์ “นาโม” ซึ่งคุณปู่ตั้งชื่อให้เป็นเกียรติแก่นายกรัฐมนตรี นเรนทระ โมที แห่งอินเดีย และมะม่วงพันธุ์ “ซาชิน” ซึ่งตั้งชื่อเป็นเกียรติแก่ ซาชิน เทนดูลการ์ นักคริกเก็ตยอดฝีมือ ขวัญใจชาวอินเดียทั้งประเทศ
ทั้งนี้ มะม่วงพันธุ์ใหม่ที่ต้องเอ่ยถึงอย่างยิ่งคือ “อนารกะลี” หรือก็คือ ดอกไม้บานสีทับทิม ซึ่งเป็นนามของอิสตรีในตำนานโบราณของอินเดีย เธอถูกเล่าขานว่าเป็นยอดรักแห่งดวงพระทัยของเจ้าชายซาลิมแห่งจักรวรรดิโมกุล ซึ่งเสด็จขึ้นเป็นจักรพรรดิชะฮันคีร์เมื่อศตวรรษที่ 17 ความวิเศษของมะม่วงอนารกะลีคือ ซีกซ้ายกับซีกขวาของผลจะแตกต่างกัน ทั้งสีของเปลือก ลักษณะของเนื้อ ตลอดจนความหอมที่ไม่เหมือนกัน
“ผู้คนเกิดมา แล้วก็จากไป แต่มะม่วงนั้นมาแล้วปักหลักอยู่ยืนยงตลอดกาล อย่างเช่น มะม่วงซาชินที่ผมสร้างขึ้นมา เขาจะอยู่เคียงคู่กับผู้คน ในแต่ละปีที่ผ่านไปก็จะมีใครต่อใครนำมะม่วงซาชินมารับประทาน และเมื่อใครทานมะม่วงซาชิน เขาจะนึกถึงคุณซาชินผู้เป็นวีรบุรุษนักคริกเก็ตของอินเดีย” กล่าวโดยคุณปู่คาลีม บิดาผู้มีทายาทมากมายถึง 8 คน
ต้นคุณทวดมะม่วงโบราณเติบใหญ่ยั่งยืนนานกว่า 120 ปี จนกระทั่งเป็นที่ลือเลื่องของรัฐอุตตรประเทศ
สูงเสียดฟ้ามากกว่า 9 เมตรกันเลยทีเดียวสำหรับต้นคุณทวดมะม่วงอายุ 120 ปี ที่เป็น “แปลงเพาะพันธุ์” คู่บุญของคุณปู่คาลีม ต้นคุณปู่มะม่วงนี้เป็นสมบัติอันประมาณค่ามิได้ด้วยลำต้นอันแข็งแกร่ง ซึ่งสยายกิ่งก้านพร้อมใบดกดื่นออกไปกว้างขวางเป็นร่มเงาให้แก่การจัดปิกนิกสำหรับผู้คนได้ถึง 20 ที่นั่งสบายๆ
หนึ่งในความพิเศษมากมายของต้นอภิมหามะม่วงโบราณนี้คือ การที่กลุ่มต่างๆ ของใบมะม่วงจะมีความหลากหลายวิจิตรพิสดารอย่างยิ่ง โดยกลุ่มใบของแต่ละก้านอันบิ๊กเบิ้มจะมีเฉดสีที่แตกต่างกัน แลละม้ายผืนผ้าปักเล่นสีเล่นลายทั้งเขียวแก่ เขียวเข้ม เขียวอ่อน เขียวแนมเหลือง ไปจนถึงสีเหลืองลออและเหลืองทองคำ ยิ่งกว่านั้น กลิ่นหอมของแต่ละกลุ่มใบก็มีเอกลักษณ์ของตนเอง ขณะที่ลักษณะของใบก็มีความเป็นตัวของตัวเองด้วยเนื้อใบกับความมันของผิวใบที่หลากหลาย
คุณลักษณ์วิเศษดังกล่าวเป็นผลจากการที่แต่ละก้านแกร่งๆ เหล่านี้ถือกำเนิดเติบใหญ่จากการถูกทาบกิ่งข้ามสายพันธุ์ และกลายเป็นก้านของมะม่วงสายพันธุ์ใหม่ที่ฉีกแนวแตกต่างจากต้นหลักดั้งเดิมนั่นเอง
“ไม่มีลายนิ้วมือนิ้วไหนๆ ที่เหมือนกัน และไม่มีสายพันธุ์มะม่วงไหนที่ละม้ายกันครับ ธรรมชาติให้มะม่วงต่างๆ มีลักษณะเฉพาะตัวเฉกเช่นเดียวกันมนุษย์น่ะครับ” คุณปู่คาลีม กล่าว
วิธีทาบกิ่งของคุณปู่คาลีมนับว่าซับซ้อนทีเดียว โดยจะต้องมีการเฉือนกิ่งของต้นมะม่วงหลักออกไป ในอันที่จะเปิดเนื้อเยื่อรอไว้ เพื่อให้กิ่งที่ถูกเฉือนออกจากต้นมะม่วงสายพันธุ์อื่นได้เข้าไปแนบติด แล้วพันเทปกาวผนึกตรึงให้คงที่
“เมื่อเสร็จแล้ว ผมจะรอให้การเชื่อมต่อเนื้อเยื่อของไม้มะม่วงสองสายพันธุ์นี้ผสานกันจนมั่นคง ผมจึงจะแกะเทปกาวออก ซึ่งถ้าไม่มีปัญหาอะไรแทรกแซงเข้ามา กิ่งใหม่ก็จะเติบใหญ่ภายในหนึ่งฤดูกาล และจะให้ผลมะม่วงสายพันธุ์ใหม่ในราวสองสามปีถัดไป” คุณปู่อธิบายไว้
ความสำเร็จในการสร้างสรรค์ผลไม้สายพันธุ์ใหม่ๆ คุณภาพเลอเลิศ จำนวนมหาศาล ดั่งว่าเสกขึ้นมาด้วยมนตราวิเศษที่อยู่ในมือทั้งสองข้าง ทำให้คุณปู่คาลีมได้รับรางวัลเกียรติยศมาแล้วนับไม่ถ้วน ซึ่งรวมถึงรางวัลใหญ่ระดับชาติ “ปัทมา ศรี” ในปี 2008 ที่มอบให้โดยประธานาธิบดีประติภา เทวีสิงห์ ปาฏีล (ประธานาธิบดีสตรีคนแรกของอินเดีย ดำรงตำแหน่ง 5 ปี คือ 2007-2012) นอกจากนั้น ยังได้รับเชิญไปเป็นวิทยากรและทำการสาธิตว่าด้วยศาสตร์แห่งการปลูกมะม่วงในทะเลทราย ให้แก่ผู้คนในประเทศอิหร่านและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์
“ในพื้นที่ทะเลทราย ผมก็ปลูกมะม่วงขึ้นครับ” คุณปู่จอมเทพมะม่วงบอกอย่างนั้น
ภัยคุกคามพืชพรรณ จากปัญหาสภาพดินฟ้าอากาศผันผวน Climate Change
อินเดียเป็นชาติผู้ผลิตมะม่วงรายใหญ่ที่สุดของโลกด้วยสัดส่วน 50% ของผลผลิตทั้งหมด ในเวลาเดียวกัน แหล่งผลิตมะม่วงคุณภาพเลอเลิศของอินเดียอยู่ที่เมืองมาลิฮาบัด อันเป็นเมืองทางเหนือของรัฐอุตตรประเทศ ทั้งนี้ 25% ของผลผลิตมะม่วงทั่วอินเดียนั้นมาจากเมืองมาลิฮาบัด ขณะที่เมืองมาลิฮาบัดมีพื้นที่เกษตรผลไม้มากมายถึง 300 ตารางกิโลเมตร โดยครอบครัวเกษตรกรซึ่งเพาะปลูกผลไม้ต่างๆ อยู่บนพื้นที่เหล่านี้ ได้ทำมาหากินสืบทอดเป็นมรดกกันมาหลายชั่วอายุคน
แน่นอนว่ามะม่วงเป็นพืชเกษตรหลักของบรรดาครอบครัวเกษตรกรทั้งปวงในเมืองมาลิฮาบัด และส่วนใหญ่จะเน้นปลูกมะม่วงแสนวิเศษ พันธุ์ดาเชอรี ที่ผู้คนนิยมรับประทานมากที่สุด เพราะมีความหวานและชุ่มฉ่ำละลายในปากกันเลยทีเดียว ทั้งนี้ มะม่วงดาเชอรีมีต้นกำเนิดในหมู่บ้านดาเชอรีซึ่งอยู่ไม่ไกลจากเมืองมาลิฮาบัด และถูกนำมาแพร่หลายในแปลงสวนผลไม้ของมาลิฮาบัดตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 ข้อมูลจากฮินดูสถานไทมส์บอกอย่างนั้น
แม้จะดูเหมือนว่ามวลมหาเกษตรกรนักปลูกผลไม้ในอินเดียจะมีวิถีชีวิตดีงามด้วยความลงตัวระหว่างศักยภาพการผลิตกับดีมานด์ของตลาดทั้งในประเทศและในภูมิภาคต่างๆ ทั่วโลก อย่างไรก็ตาม คลื่นความร้อนที่หนักหนาสาหัส โดยเฉพาะอย่างยิ่งคลื่นความร้อนในปีนี้ดุเดือดอย่างยิ่ง โดยได้ทำลายผลผลิตอย่างมหาศาลถึง 70% ตามข้อมูลของสมาคมเกษตรกรมะม่วงทั่วอินเดีย (AIMGA)
นอกจากความเสียหายจะเกิดขึ้นในด้านปริมาณผลผลิตมะม่วงแล้ว ยังมีความเสียหายในด้านความหลากหลายของสายพันธุ์มะม่วงด้วย ดังเห็นได้ว่ามะม่วงพันธุ์ขายดีต่างๆ ได้หายหน้าไปจากตลาดอย่างเยอะทีเดียว
ในเรื่องนี้ คุณปู่คาลีม จอมเทพมะม่วง ชี้ปัญหาไปในด้านของเทคนิคการปลูกที่ไม่ถนอมต้นมะม่วงให้มีความยั่งยืน ตลอดจนปัญหาการใช้ปุ๋ยกับยาฆ่าแมลงคุณภาพต่ำเน้นแต่จะใช้แบบที่ราคาถูกๆ
เกษตรกรมักจะปลูกบรรดาต้นมะม่วงให้เบียดติดกันหนาแน่นเกินไป ทำให้ไม่เหลือช่องว่างให้ความชื้นและน้ำค้างได้พักตัวบนใบมะม่วง คุณปู่ผู้มีมนตราเสกสร้างมะม่วงคุณภาพสูง กล่าวอย่างนั้น
ปัญหาคลื่นความร้อนคุกคามสวนผลไม้ไม่ได้สร้างความเสียหายแก่แปลงเกษตรของคุณปู่คาลีม เพราะคุณปู่มีองค์ความรู้มหาศาลในการรับมือกับปัญหา สมกับที่คุณปู่บอกว่าจะให้ไปปลูกมะม่วงในทะเลทราย ตนก็ทำได้
ในการนี้ คุณปู่คาลีมกล่าวกับนักข่าวเอเอฟพีว่า ชีวิตของตนยังสุขสบายดี
“เมื่อเร็วๆ นี้ ผมเพิ่งย้ายเข้าบ้านใหม่ที่ผมไปสร้างไว้ในแปลงผลไม้เลยครับ ผมจะได้อยู่ใกล้กับต้นไม้แสนรักต้นนั้นของผม ผมกะว่าจะทำเกษตรไปเรื่อยๆ จนถึงลมหายใจสุดท้ายล่ะครับ” คุณปู่คาลีม กล่าว
โดย รัศมี มีเรื่องเล่า
(ที่มา : เอเอฟพี รอยเตอร์ วิกิพีเดีย cricbuzz.com thebetterindia.com ฮินดูสถานไทมส์ดอทคอม)
